Κρίσεις πανικού: διαχείριση και θεραπευτική προσέγγιση

Η διαταραχή πανικού είναι μια σοβαρή κατάσταση την οποία περίπου ένας στους εβδομηνταπέντε ανθρώπους θα βιώσουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.

Συνήθως εμφανίζεται κατά την εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή. Τα ακριβή αίτια είναι ασαφή και δεν φαίνεται να συνδέεται με τις μεγάλες ηλικιακές μεταβάσεις που είναι συνήθως αγχωτικές: σχολικές ή πανεπιστημιακές εξετάσεις, εγκυμοσύνη. Υπάρχουν επίσης και στοιχεία για γενετική προδιάθεση. Αν ένα μέλος της οικογένειάς μας παρουσιάζει συμπτώματα κρίσης πανικού, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να πάσχουμε και εμείς, ειδικότερα σε μία ιδιαίτερα αγχογόνα περίοδο της ζωής μας.

Τι είναι η κρίση πανικού

Η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό κύμα φόβου, που έρχεται χωρίς προειδοποίηση και χωρίς φανερή αιτία και είναι πιο έντονο από μια στρεσογόνα φάση που πιθανόν να αντιμετωπίσει ένα άτομο. Τα πιο εμφανή συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι:

• ταχυκαρδία που δυσκολεύει την αναπνοή

• ασφυξία μέχρι στο σημείο που να νιώθει το άτομο ότι παραλύει

• ιδρώτας

• μεγάλη συχνότητα έντονων πόνων στο στήθος

• μούδιασμα άκρων

• φοβίες ότι το άτομο θα πεθάνει ή τρελαίνεται

Αυτά τα συμπτώματα είναι τα συνήθη όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση κινδύνου. Η σημαντική διαφορά είναι ότι αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά και χωρίς κανέναν λόγο. Παρουσιάζονται σε φαινομενικά ακίνδυνες καταστάσεις ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επιπρόσθετα, μια κρίση πανικού μπορεί να διαγνωσθεί και υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Εμφανίζεται ξαφνικά και δεν υπάρχει κάποιος εύκολος τρόπος για να σταματήσει.

• Η αίσθηση φόβου που κυριαρχεί είναι πέρα από κάθε λογικό όριο και ρεαλιστικής πραγματικότητας. Τις περισσότερες φορές δεν έχει καμία σχέση με κάποιο γεγονός.

• Το σύμπτωμα περνάει σε λίγα λεπτά. Το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να συγκρατήσει το φαινόμενο «κινητοποίηση ή αποχώρηση» για περισσότερο από αυτό το χρονικό διάστημα. Ωστόσο, επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού μπορούν να διαρκέσουν για ώρες.

Μια κρίση πανικού δεν είναι επικίνδυνη αλλά σίγουρα μπορεί να τρομοκρατήσει κυρίως γιατί το άτομο νιώθει να βρίσκεται «σε τρελή» κατάσταση και εκτός ελέγχου. Η διαταραχή πανικού είναι τρομοκρατική λόγω των κρίσεων πανικού που συνδέονται με αυτήν αλλά και λόγω περισσότερων επιπλοκών που την ακολουθούν όπως φοβίες, κατάθλιψη, χρήση ουσιών ακόμα και αυτοκτονία. Τα αποτελέσματά της μπορούν να ποικίλουν από ήπια έως βαριά κοινωνική δυσλειτουργία μέχρι ολοκληρωτική αδυναμία αντιμετώπισης του έξω κόσμου.

Στην ουσία, οι φόβοι που αναπτύσσουν οι άνθρωποι με κρίσεις πανικού δεν προέρχονται από φόβους που αφορούν πραγματικά αντικείμενα ή γεγονότα, αλλά περισσότερο από φόβους ότι μπορεί να προκύψουν ενδεχόμενες νέες κρίσεις πανικού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι άνθρωποι θα αποφύγουν ορισμένα αντικείμενα ή καταστάσεις επειδή φοβούνται ότι τα πράγματα αυτά θα προκαλέσουν νέα κρίση.

Πώς εντοπίζεται η διαταραχή πανικού

Επειδή αρκετοί άνθρωποι βλέπουν μέχρι και 10 γιατρούς μέχρι να διαγνωσθεί σωστά η διαταραχή, είναι καλό να γνωρίζουμε τα συμπτώματα πριν καταλήξουμε στη θεραπεία και έτσι να βεβαιωθούμε ότι έχουμε τη σωστή θεραπεία. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν περιοδικές κρίσεις πανικού, ενώ το βασικό σύμπτωμα της διαταραχής είναι ο φόβος για μια μελλοντική κρίση πανικού κάτι που διαταράσσει την ψυχική ευεξία του ατόμου. Αν ένα άτομο πάσχει από επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού (πέντε και πάνω) και ειδικά αν είχε μία κρίση πανικού και είναι συνέχεια υπό το φόβο για μια επερχόμενη, αυτά είναι σημάδια που πρέπει να το βάλουν σε μια διαδικασία εύρεσης ενός ψυχολόγου.